金融《较量》中的赤子之心,与一般反腐、官场小说拉开距离
赤子之心就是人先天具有的本心、初心。那么它具体又指什么呢?孟子在其《公孙丑上》中就曾再度重申自己的观念与主张,他说:“所以谓人皆有不忍人之心者,今人乍见孺子将入于井,皆有怵惕恻隐之心——非所以内交于孺子之父母也,非所以要誉于乡党朋友也,非恶其声而然也。由是观之,无恻隐之心,非人也;无羞恶...
洛克:良知不是天生的,很多人没有良知
洛克不承认有先天的知识,自然也就不会承认有天生的良知——因为良知本身也是一种知识。道德家们认为人天生就有一种分别善恶的能力、一种逼迫自己去遵守的原则,这便是良知或良心。为什么说良知是天生的呢?他们的证明方法很简单——因为它是人们普遍认可的。例如《孟子》说:“所以谓人皆有不忍人之心者,今人乍...
诸子百家/孟子(儒家代表人物之一):天时不如地利,地利不如人和
《史记·孟子荀卿列传》说,孟子“受业子思之门人”;孟子没有讲他的老师的姓名,却是说:“予未得为孔子徒也,子私淑诸人也。”其受业于何人,自汉代以来颇有争议,一是认为师从子思,一是师从子上,一是师从子思之门人。朱熹云:“私,犹窃也。淑,善也。李氏以为方言是也。人,谓子思之徒也。”司马迁在《史...
问道诸子|走进孟子的精神世界
为了说明人皆有不忍之心,孟子讲了“孺子将入于井”的故事。当你突然看到一个小孩就要跌到井里去了,你该怎么办?孟子认为,看见的人都会大声呼救,选择救这个小孩。接着,孟子又追问,那你为什么要救这个小孩呢?不是为着要和这个小孩子的爹妈攀亲结友,也不是为着要在乡里朋友中间博取好名声,更不是厌恶那小...
《孟子》精神论(103)|有为无为的辩证法
孟子曰:“吾闻之,喜而不寐。”公孙丑曰:“乐正子强乎?”曰:“否。”“有知虑乎?”曰:“否。”“多闻识乎?”曰:“否。”“然则奚为喜而不寐?”曰:“其为人也好善。”“好善足乎?”曰:“好善优于天下,而况鲁国乎?夫苟好善,则四海之内,皆将轻千里而来告之以善。夫苟不好善,则人将曰:‘訑訑,...
袁晓晶:孟子政治哲学的道德直觉主义基础
孟子曰:“……今人乍见孺子将入于井,皆有怵惕恻隐之心(www.e993.com)2024年10月11日。……凡有四端于我者,知皆扩而充之矣,若火之始然,泉之始达。苟能充之,足以保四海;苟不充之,不足以事父母。”孟子以“乍见孺子将入于井”的案例,让道德的讨论进入具体的情境之中,这当然是不同于西方哲学的分析传统。但情境具体化,并不意味着不...
《孟子》精神论
孟子曰:“吾闻之,喜而不寐。”公孙丑曰:“乐正子强乎?”曰:“否。”“有知虑乎?”曰:“否。”“多闻识乎?”曰:“否。”“然则奚为喜而不寐?”曰:“其为人也好善。”“好善足乎?”曰:“好善优于天下,而况鲁国乎?夫苟好善,则四海之内,皆将轻千里而来告之以善。夫苟不好善,则人将曰:‘訑訑,...
孟学研究 | 向世陵:“仁术”义辨 ——以孟子和朱熹的诠释为据
“见”,则必然引起与此物(牛)相关的内在仁心——不忍之心发动;“不见”,没有对象的触发,主客之间没有直接关联,则不会生成“不忍其觳觫”的心理反应。对象物与人的真实交际是必须的条件。另一方面,恻隐之心的生成,实有赖于先在性的道德预设,即仁心、善性“我固有之”,“孟子道性善”也。在《孟子》既定的...
孟学研究丨王岩:孟子性善说的三种解读方式及其意义——以赵岐...
仁斋说:“朱氏曰,羞,羞己之不善也;恶,憎人之不善也;辞,解使去己也。让,推以与人也;是,知其善而以为是也;非,知其恶而以为非也。言由人皆有不忍之心而观之,此四者之心,人之所必有者也。”[15](69)人皆生而有羞己之不善、憎人之不善与知善恶是非之心,“四心”就是性善的基础,由“四心...
儒学研究 | 王建宝:慈善、公益与天下大同 ——一个以孟子为中心的...
摘要:行公益是孟子的题中应有之义,其哲学基础是基于人之以仁为本的恻隐之心,其伦理基础是儒家的差等之爱和报本之教,其实施对象是基于义和道的甄选,其实施方法是立足于推恩者自身,由内到外,先急后缓,其实施的态度是授受彼此之平等而不是单方面的施舍或索取,同时,受恩者的积极参与显得尤为重要。在儒家,行公...