...善与行恶得恶——基于《孟子·尽心上·正命章》的儒家天命观研究
它说:“天命之谓性,率性之谓道,修道之谓教。道也者,不可须臾离也,可离非道也。”又说:“君子素其位而行,不愿乎其外。素富贵,行乎富贵;素贫贱,行乎贫贱;素夷狄,行乎夷狄;素患难,行乎患难。君子无入而不自得焉。在上位不陵下,在下位不援上,正己而不求于人则无怨。上不怨天,下不尤人。故君子居易...
《中庸》儒家思想的逻辑框架与当代价值
《中庸》开篇即言:“天命之谓性,率性之谓道,修道之谓教。”这一论述深刻揭示了人性、天命、道与教化之间的内在联系,构建了“天人合一”的整体性思维框架。在《中庸》看来,人性源自天命,遵循天性而行即为正道,教化则是引导人依循本性、归于正道的过程。这种思想体现了中华文化的宇宙本体论观念,即将天、人、道、教...
《中庸》儒家思想的逻辑框架与当代价值-光明日报-光明网
????《中庸》开篇即言:“天命之谓性,率性之谓道,修道之谓教。”这一论述深刻揭示了人性、天命、道与教化之间的内在联系,构建了“天人合一”的整体性思维框架。在《中庸》看来,人性源自天命,遵循天性而行即为正道,教化则是引导人依循本性、归于正道的过程。这种思想体现了中华文化的宇宙本体论观念,即将天、人...
传统道德典范教育的哲学意蕴
《中庸》有言:“天命之谓性,率性之谓道,修道之谓教。道也者,不可须臾离也,可离非道也。”《中庸》主张从生到性的天赋人性,率性为道,倡导通过持续不断的教育和学习,在生活世界中习得并践履道德,完善自我、完成生命的意义。人生而为人,固然有欲望、情感、理性等人性。中国传统的道德典范教育,主要是通过制定道德...
董平:儒学的信仰建构及其“类宗教性”
正是在这一意义上,我们才可以说“率性之谓道”,即按照性的自身存在状态去如实地表达它本身,在现实性上是天道的显扬与实现;正因此故,礼的持循便不可争辩地获得了信仰之外观的意义与价值。存在之本质实在性的显扬与信仰的表达,按照儒家的观点,在个体的生活世界之中也就同样是同一而不异的。唯有这种不异的同一才...
“天命流转”的完美逻辑与道德心态 | 李向平
至此,《中庸》所谓“天命之谓性,率性之谓道,修道之谓教”,已把天命解释为“不知命,无以为君子也”的个体特征(www.e993.com)2024年10月20日。周公所发现和定义的天命定律,虽其感天受命的天赋之德能继续作用于奉天承运、天命所归的国运层面,但它已能促成自致型、配天之德演变为以人事、以德行论天命的社会流动范畴。
孟学研究丨王岩:孟子性善说的三种解读方式及其意义——以赵岐...
《中庸》说:“天命之谓性,率性之谓道,修道之谓教。”仁斋反其道而行之,以道为最上,教次之,性又次之。“夫性道教三者,实学问之纲领……《论语》专言教,而道在其中矣;《孟子》专言道,而教在其中矣。”[20](206)孟子并不专说心性,而是要论说教化之旨。“孟子曰,恻隐之心,仁之端也,羞恶之心,义之...
孔子所谓“五十而知天命”的“天命”即“天道”漫彻于事物的本质
而“天命之谓性”的思想,恰好可与他的教育思想以及朱熹的解读相印证了——“率性之谓道,修道之谓教”,岂不就是“观乎人文,以化成天下”的实践过程?程颐在这段话下作注,说孔子“生而知之”,其崇敬之心可以理解,其实倒是与孔子自己讲的这个自己思想成熟的发展过程不相吻合了。
莫见乎隐,莫显乎微 故君子慎其独也
天命之谓性,率性之谓道,修道之谓教。道也者,不可须臾离也;可离,非道也。是故君子戒慎乎其所不睹,恐惧乎其所不闻。莫见乎隐,莫显乎微,故君子慎其独也。释义《中庸》原是《礼记》中的一篇,作者为孔子的孙子子思。《礼记·中庸》开宗明义就论及“慎独”:“是故君子戒慎乎其所不睹,恐惧乎其所...
经典“四书”的阅读策略
《中庸》的核心思想是“天命之谓性,率性之谓道,修道之谓教”,由此走上中庸之道——中庸至德,君子之道,至诚之道,天地之道,人间之道,圣人之道。《孟子》的核心思想是“仁义”,追求国泰民安的理想国。重读《论语》,我对《〈论语〉里住着的孔子》的原版本进行了修改、补充,表达得更精细一点儿,在原稿15万多...