《说文解字》第823课:成语“直抒胸臆 ”的“臆 ”是啥意思?
肊(臆)。读音有两个:(一)yì。这是中华书局注音版《说文解字》标注的读音,给出的解释是:“肊,胸骨也。从肉,乙声。臆,肊或从意。”形声字。本义是胸骨。(胸骨)从“意”,即“臆”,朱骏声《说文通训定声》作“或从意声。”宋保《谐声补逸》:“乙在质莭屑,意在志代,古音两部相关合。”《...
嘉名用美字
“家”在方言中保留的古音读法与“各”相近,地名用字因此改用“各”,多见京津冀鲁等地。????又如,菜名“木须肉”本作“木樨肉”,“木樨”原义为桂花,《红楼梦》第八十七回:“黛玉道:‘好像木樨香。’探春笑道:‘林姐姐终不脱南边人的话。这大九月里的,哪里还有桂花呢?’”“木樨”在菜名中用来指炒...
嘉名用美字——汉语名称与汉字选用
“家”在方言中保留的古音读法与“各”相近,地名用字因此改用“各”,多见京津冀鲁等地。又如,菜名“木须肉”本作“木樨肉”,“木樨”原义为桂花,《红楼梦》第八十七回:“黛玉道:‘好像木樨香。’探春笑道:‘林姐姐终不脱南边人的话。这大九月里的,哪里还有桂花呢?’”“木樨”在菜名中用来指炒鸡蛋,由...
论战国古文“義”字
然而古音“羊”属阳部云母,“義”归歌部疑母,虽然声母相近,但韵部相隔很远,以“羊”为声符之说亦不可信。李孝定认为“義”字从“羊”,但“羊”当假借作“祥”。徐中舒疑“義”字从“羊”、本義当为“善”。姚孝遂、何琳仪、黄德宽等学者在相关论著中都认为《说文》“義”字“从我羊”不可解,当从“羊”...
潮语古音考正(36)
潮语古音考正(36)卢放民稙字上古为端纽一部,潮语读为[思英4]。与其谐声字植、殖、直、值等双声叠韵。《说文》:“稙,早种也。”《毛传》:“先种曰稙。”段玉裁云:“谓先种先熟也。”潮人用以指蔬菜长得过了适口的时期,老了不嫩,如“韭菜花过稙[思英4]”。引申之,也指某些食物火候大,中药剂煎...
从“等待”之“待”是“形声字”,说到“右文说”和“因声求义”
具体来说,根据段氏的《古十七部谐声表》,上述字各自发音有些微区别,但又“谐音”,读“寺声”“時声”“史声”“止声”等等(www.e993.com)2024年10月18日。“等等”之“等”,古音读“止声”。段氏《说文解字注》曰:等,“古在一部。止韵。音变入海韵。音转入等韵。多肯切。”...
上海师范大学教授潘悟云: 研究中华文明的产生一定要结合语言文字
稻,定母幽部字,上声,根据它同其他字的谐声关系,我们可以把“稻”的汉语上古音构拟为ɡlu?,声母最早也可能是小舌塞音*Gl-。侗台语的“稻”,名称很多,我们把侗台族群的稻米的名称全列出来,经过历史比较可得出原始读音大约是*Glu?。那么到底是侗台语传到汉语里,还是汉语传到侗台语呢?从历史上看,汉族的谷物里,最...
1月语言学联合书单|隐喻与转喻
本书将东汉以前文献中出现的全部汉字提取出来,标注上古音,是郭锡良先生上古音研究成果集大成的反映。书稿分四部分:字表、谐声表、韵表、说明。后附音序、笔画、部首三种索引,方便读者检索。《子谦斋语言学论文集》古敬恒著,凤凰出版社本书是江苏师范大学古敬恒教授的语言学论文选集,共收录论文30篇,内容涵盖音韵...
道在字中,理在字中 丨《古汉语大字典》面世
二、字头编排。按汉语拼音字母次序排列,同音字则按谐声偏旁排列。三、注音。标注现代音、中古音和上古韵部。现代音,以普通话为准,标注汉语拼音。现代不用之字,依《广韵》音系反切拼切其读音。中古音,以《广韵》音系为准,主要标注《广韵》或《集韵》的反切、声调、韵目、声母。若《广韵》或《集韵》未收,则采用...
《说文解字注》《广雅疏证》中的地名说解
按:“扈”“鄠”古今字。户、扈、鄠古音同为匣母鱼部。故国。在陈留。春秋经隐十年:宋人蔡人卫人伐载。三经皆作载。惟穀梁音义曰:载本或作戴。而前志作戴。古载戴同音通用耳。许作。左氏音义引字林亦作。吕本许。许所据从邑也。前志云:梁国甾,故戴国。后志云:陈留郡考城,故葘。注引陈留志云:古戴...